Trong một bài báo về “Những gì đang xảy ra trong cộng đồng Việt Nam Boston”, tuần báo Thăng Long số ra ngày thứ ba 7/1/2014 có đặt câu hỏi về Tượng Đài Tự Do và cho rằng “việc nầy có thể bị chìm xuồng là chắc chắn”. Ủy ban Vận động Xây dựng Tượng Đài xin tường trình như sau:
Vào tháng 8 năm 2011, Cơ quan Phát triển Cộng đồng Việt Mỹ (VietAID) tại Boston có đệ trình dự án xây dựng trong khu phố Dorchester, nơi người Việt cư ngụ đông nhất tại Massachusetts, một tượng đài đặt tên là Tự Do, nhằm vinh danh các chiến sĩ Việt Mỹ đã hy sinh trong chiến tranh Việt nam và đánh dấu việc làm Dorchester sống thịnh vượng trở lại của chúng ta. Đề án nầy được sự ủng hộ của toàn thể các vị dân cử như Dân biểu tiểu bang Martin Walsh, nay là thị trưởng Boston, Stephen Murphy, Chủ tịch Hội đồng thành phố, và các tổ chức dân sự trong vùng. Hơn một năm sau, ngày 31/10/2012, ông Chủ tịch Hội đồng Thành phố Boston Stephen Murphy gởi thư thông báo Quỹ Browne sẽ tài trợ sơ khởi $15,000 để soạn thảo chi tiết đề án.
Ngày 15/1/2013, Cơ quan VietAID mời họp và có thông cáo thành lập Ban Vận động Xây dựng Tượng đài. Giáo sư Trần Văn Thành nhận lời làm chủ tịch Uỷ Ban. Đã có hai phiên họp để hội ý cùng cộng đồng chúng ta trong 6 tháng đầu của năm 2013. Cơ quan VietAID liên tục làm việc với Ủy ban Công Viên và Ủy ban Nghệ Thuật của thành phố để hoàn tất các thủ tục pháp lý và hành chánh. Tượng đài Tự Do dự trù sẽ xây dựng tại công viên Town Field Park.
Đầu tháng 6/2013, trong một bài viết “Dorchester … Và Dorchester Day” phổ biến đến các cơ quan truyền thông trong vùng, ông Lại Tư Mỹ, một thành viên trong Hội đồng Quản trị của Tổ Chức Cộng Đồng Việt Nam tại Massachusetts thông báo:
“Một tin vui lớn, kế hoạch thực hiện một Kỳ Đài Việt – Mỹ tại ngay trung tâm khu vục người Việt tại Dorchester đã được Tổ chức Cộng Đồng vận động nhiều năm qua, nay đã có kết quả, được sự chấp thuận của Chính quyền Thành phố và sự ủng hộ nhiệt tình của các vị dân cử, ngày 28 tháng 5 vừa qua, vào lúc 4 giờ chiều, Tổ chức Cộng đồng Việt Nam cùng rất đông đại diện các Hội đoàn & Đoàn thể cùng sự hiện diện của đại diện văn phòng Nghị viên John Connolly, ứng cử viên sáng giá cho chức vụ “Thị Trưởng Boston” đã đến và xác định vị trí “Xây dựng Kỳ Đài Mỹ & Việt.”
Trong Thông cáo về Buổi “Gặp Mặt Tương Kính” tại Trung tâm Cộng đồng VietAID, ngày 15/6/2013 có tường thuật:
Cũng trong dịp này, ông Nguyễn Hùng Khang, Trưởng Khối Thanh niên Sinh viên, vị đại diện của Tổ Chức Cộng Đồng Việt nam tại Massachusetts trong buổi họp, tuyên bố rằng TCCĐ cũng đã được thành phố cho giấy phép xây dựng một kỳ đài tại công viên Town Field và hy vọng VietAID sẽ hợp tác. Ông Nam (Giám đốc Điều hành VietAID) tuyên bố sẵn sàng hợp tác.
Trong biên bản buổi họp có ghi chép đầy đủ chi tiết:
Ông Phạm Văn Nam cũng nêu rõ thêm, không những sẵn sàng hợp tác (xây dựng kỳ đài), mà còn tình nguyện đứng sau để làm những việc gì mà TCCĐ không thể làm.
… và sẽ tạm ngưng dự án Tượng đài Tự Do để hổ trợ kỳ đài nếu Tổ chức Cộng Đồng thật sự có giấy phép và có một kế hoạch cụ thể, vì địa điểm mà TCCĐ cho biết đã được thành phố chấp thuận lại là ngay chính chổ Tượng đài dự trù xây dựng.
Một lần nữa, trong bài tường thuật “Lễ Vinh Danh Quân Lực Việt Nam Cộng Hòa Tại Boston, Massachusetts” đăng trên điện báo Người Việt Boston ngày 26/6/2013, ông Lại Tư Mỹ có viết:
“dịp này Ông (Nguyễn Thanh Bình, Chủ tịch TCCĐVN tại Massachusetts) cũng công bố Nghị quyết của Hội Đồng Thành Phố Boston, công nhận ngày 19 tháng 6 là ngày “Vinh Danh Quân Lực Việt Nam Cộng Hòa” và xác định, nơi đây, chính tại vị trí này đã được Hội Đồng Thành Phố Boston cho phép xây dựng Kỳ Đài Mỹ & Việt Nam Cộng Hòa”.
Để thể hiện tinh thần xây dựng chung, giáo sư Trần Văn Thành (bút danh Trần Thu Miên), Trưởng ban Vận động, trong bài viết “Boston Kỳ Đài Và Tượng Đài Tự Do” gởi cho các báo ngày 3/7/2013 nêu nguyện vọng tha thiết:
Hai dự án này là hai chìa khóa để hậu duệ Tỵ Nạn người Việt tại Boston và Massachusetts mở ra cánh cửa Cội Nguồn. Chúng ta và con cháu chúng ta sẽ ngẩng đầu hãnh diện lúc nhìn thấy Cờ Vàng tung bay từ Kỳ Đài, hay khi đi ngang qua Tượng Đài Tự Do lộ diện ở một công viên đông người lai vãng.
Ngày 23/7/2013, bà Antonia M. Pollak, Đặc Ủy trưởng Ủy ban Công viên Boston phúc đáp thư đề ngày 15/6/2013 của ông Nguyễn Thanh Bình V/v Xây dựng kỳ đài tại công viên Town Field, Dorchester. Bà thông báo Luật chỉ cho phép cờ liên bang, cờ tiểu bang và cờ thành phố là được quyền treo vĩnh viễn tại các nơi công cộng trong thành phố. Nghĩa là trước ngày 23/7/2013, TCCĐ không có một văn bản nào từ thành phố (chấp thuận hay từ chối), và đến ngày 23/7/2013, mới có một lá thư từ thành phố chính thức bác đơn.
Liền một ngày sau, trong thư gởi cho ông Phạm Văn Nam ngày 24/7/2013, Ủy ban Công viên Boston chấp thuận cho đặt Tượng đài Tự Do ở công viên Town Field, Dorchester và yêu cầu tiến hành thực hiện.
Trong suốt sáu tháng cuối năm 2013, Ủy ban Vận động Xây dựng Tượng đài Tự Do âm thầm làm việc với các cơ quan của thành phố vì trong giữa thời gian nầy thành phố Boston bước vào giai đoạn vận động sôi nổi chức thị trưởng giữa 12 ứng cử viên trước ngày bầu sơ bộ 24/9/2013. Và theo các tài liệu vận động cho ứng cử viên thị trưởng John Connolly do những vị trong ban chấp hành TCCĐ gởi đến đồng hương, thì TCCĐ sẽ xây dựng không chỉ kỳ đài và còn có cả tượng đài.
Một bản vận động bầu sơ bộ bằng tiếng Việt có viết: (xin xem hình 1 đính kèm)
Nếu trở thành Thị trưởng, ông Connolly sẽ trở thành người bạn thân và trung thành với cộng đồng Việt nam. Đồng thời sẽ thực hiện lời hứa giúp cộng đồng Việt nam chúng ta xây dựng Kỳ đài VNCH-Hoa kỳ trong khu Dorchester.
Trên một bản vận động bầu chung kết thị trưởng ngày 5/11/2013 có viết: (xin xem hình 2 đính kèm)
Nếu trở thành Thị trưởng, John Connolly sẽ thực hành những kế hoạch sau đây:
… “Xây dựng đài tưởng niệm chiến binh Việt nam Cộng hòa – Hoa kỳ (ở Dorchester)”
Vào ngày 9 tháng 1 năm 2014, hai Ủy ban Công Viên và Nghệ thuật của thành phố đã có một buổi tham khảo ý kiến cư dân tại Dorchester. Ủy ban Vận Động Xây Dựng Tượng Đài và Cơ quan Phát triển Cộng đồng VietAID đã tham dự và công khai trình bày rõ ràng sáng kiến và kế hoạch xây dựng tượng đài. Thành phố dự trù sẽ chỉnh trang công viên Town Field với chi phí hơn $250,000. Thật là một cơ hội giúp cho việc xây dựng Tượng Đài Tự Do càng thêm ý nghĩa tốt đẹp. Trong những tháng tới, chúng tôi tiếp tục làm việc với các Ủy ban Công Viên và Ủy ban Nghệ Thuật, cũng như các điêu khắc gia để đẩy mạnh tiến trình. Chúng tôi sẽ tường trình đầy đủ đến quý vị qua các thông cáo báo chí và chương trình truyền hình VATV khi có kết quả. Chúng tôi cũng sẽ mời những buổi họp hội ý với cộng đồng tỵ nạn chúng ta.
Từ buổi họp vào tháng 6 năm ngoái và sau các bài báo trên cho đến giờ, chúng ta chưa được thấy một giấy phép cho kế hoạch kỳ đài hay tượng đài nào đưa ra từ TCCĐ. Mọi người đều có thể tìm hiểu thêm đầy đủ chi tiết về tiến trình của việc xây dựng tượng đài Tự Do do VietAID khởi xướng và các phát biểu của những vị đại diện cho TCCĐ qua những văn kiện đính kèm để biết rõ diễn biến thực hư như thế nào.
Công trình thiết kế và xây dựng tượng đài Tự Do sẽ mất nhiều thời gian và công sức của mọi người. Nhưng chúng tôi tin rằng, với một phương thức làm việc khoa học, có kế hoạch cụ thể, hợp pháp và trong sáng thì Tượng Đài Tự Do, một biểu tượng vừa để tưởng nhớ sự hy sinh của các chiến sĩ Việt Nam Cộng Hòa vừa đánh dấu sự trưởng thành của tập thể người Việt tại Boston, chắn chắn sẽ thực hiện được trong một tương lai không xa. Việc “tượng đài có thể bị chìm xuồng” là chuyện không thể xảy ra, hoặc giả chỉ là điều mong muốn của cộng sản Hà Nội mà thôi.
Vấn đề đáng lưu ý ở đây, vì Tượng Đài Tự Do nằm trong một công viên của thành phố nên phải được thực hiện trong khuôn khổ của luật pháp và ý dân sống chung quanh công viên của khu phố. Điều này có nghĩa là chúng ta có quyền đề xướng nhưng không có toàn quyền quyết định. Dầu vậy, nếu nhiều cư dân, hội đoàn hay các tổ chức cung cấp dịch vụ xã hội của người Việt như Cơ quan VietAID, Hội Việt Mỹ, … tích cực tham gia vào dự án, chúng ta sẽ có tiếng nói quan trọng và ảnh hưởng được quyết định của thành phố về hình thức hay biểu tượng của tượng đài. Nếu người Việt muốn tự thực hiện một công trình tượng đài hay kỳ đài độc lập, chúng ta phải có phương án hành động cụ thể và khả thi. Nếu chúng ta muốn toàn quyền định đoạt thì phải có những bước khởi đầu như thành lập một tổ chức vô vụ lợi để gây quỹ mua đất cho công trình kiến trúc. Khi có tiền và có đất thích hợp, chúng ta có tự do quyết định thực hiện theo ý muốn mà không bị ràng buộc nhiều như dự án Tượng Đài Tự Do do Cơ quan VietAID đề xướng mặc dù đã được các cơ quan của chính quyền thành phố Boston chấp thuận và ủng hộ.
Bước sang năm 2014, Boston có tân Thị trưởng Martin Walsh, một người bạn trân quý của người Việt tại Dorchester hơn 17 năm qua, đang mang lại một luồng gió mới chan hòa khắp thành phố. Chúng ta có chính nghĩa là người di dân tị nạn, đã nổ lực hữu hiệu làm sống lại khu phố Dorchester mà cư dân địa phương đều nhìn nhận. Đã đến lúc chúng ta phải ngẩng cao đầu, hiên ngang sánh vai cùng với các sắc dân khác, ung dung tự hào, chung tay đóng góp vào sự thịnh vượng của thành phố và quyết tâm ghi dấu ấn để lại cho con cháu đời sau, là tiếp tục công việc Xây dựng Tượng đài Tự Do tại khu phố Dorchester.
Mọi liên lạc xin gởi về:
Uỷ ban Vận động Xây dựng Tượng đài Tự Do
42 Charles Street,
Dorchester, MA 02122
ĐT: 617-822-3717
Email: tuongdaitudo@vietaid.org
Tài liệu tham khảo:
10/31/2012: Thư thông báo chấp thuận cấp Quỹ Edward Ingersoll Browne
https://vietaid.org/VN/?p=1558
15/06/2013: Thông cáo về Buổi “Gặp Mặt Tương Kính” tại Trung tâm Cộng đồng VietAID
https://vietaid.org/VN/?p=1478
http://nguoivietboston.com/?p=17139
06/12/2013: Lại Tư Mỹ – Dorchester … Và Dorchester Day
http://nguoivietboston.com/?p=16726
06/26/2013: Lại Tư Mỹ – Lễ Vinh Danh Quân Lực Việt Nam Cộng Hòa Tại Boston, Massachusetts
http://nguoivietboston.com/?p=16866
07/03/2013: Trần Thu Miên – Boston: Kỳ Đài Và Tượng Đài Tự Do
https://vietaid.org/VN/?p=1471
http://nguoivietboston.com/?p=16984
07/23/2013: Thư Phúc Đáp V/v Xây dựng ba kỳ đài tại công viên Town Field – Dorchester
https://vietaid.org/VN/?p=1669
http://nguoivietboston.com/?p=20388
07/24/2013: Thư chấp thuận cho đặt Tượng Đài Tự Do tại Town Field Park
https://vietaid.org/VN/?p=1565
Tượng đài Tự Do tại Dorchester:
http://www.vietaid.org/?cat=66 (tiếng Anh)
https://vietaid.org/VN/?cat=52 (tiếng Việt)
Hình 1:
Hình 2:
